De egel is een fascinerend zoogdier dat voornamelijk bekend staat als insecteneter. Het meest opvallende aan de egel zijn natuurlijk de stekels op zijn rug en flanken, waardoor hij zichzelf kan beschermen tegen vijanden. Een volwassen egel kan tussen de 18 en 31 centimeter groot worden en weegt tussen de 1000 en 1400 gram.
De egel heeft een uitstekend reuk- en gehoororgaan, maar zijn ogen zijn vrij slecht ontwikkeld. Na 8 tot 10 maanden is een egel geslachtsrijp en zal het mannetje op zoek gaan naar een vrouwtje om mee te paren, meestal op een grasveld. De paartijd vindt plaats tussen april en augustus, met een uitloop naar september. Wanneer twee mannetjes hetzelfde vrouwtje op het oog hebben, kunnen er heftige gevechten ontstaan om haar te veroveren. De winnaar zal vervolgens een paringsdans uitvoeren om het vrouwtje te overtuigen met hem te paren. Na de paring gaan de egels uit elkaar, omdat de moederegel verantwoordelijk is voor de zwangerschap en de opvoeding van de jonge egels.
Een egel werpt in principe één keer per jaar. De jonge egels wegen bij de geboorte niet meer dan 20 tot 25 gram en worden gedurende ongeveer 40 dagen gezoogd. Na 6 weken hebben de jonge egels al een gewicht van 300 gram bereikt.
Voeding
Een egel zal per dag ongeveer 1/3 van zijn eigen lichaamsgewicht eten. In het wild bestaat de voeding vooral uit allerlei op de grond levende insecten, wormen en slakken. Aangezien de benodigde hoeveelheid voedsel echter in de meeste tuinen niet gehaald wordt, mag je de egel (beperkt) bijvoeren. Dit doe je het beste door een schaaltje met kittenbrok (klein droogvoer) op een beschutte plek te zetten. Let wel: egels zijn vreselijk kieskeurig en het kan wel even duren voordat je het juiste voer voor de egel gevonden hebt.
Zet een schoteltje vers water neer, zodat de egel elke dag voldoende water heeft om te drinken. Geef GEEN melk, de egel kan hier niet tegen en zal er alleen ziek van worden.
Alhoewel goed bedoeld: ga niet zelf op zoek naar insecten voor de egel, niet alle insecten zijn namelijk geschikt. Laat de egel zelf zijn eten bij elkaar zoeken en voer alleen bij als je ziet dat het nodig is.
Winterslaap
Als de temperatuur buiten onder de 12˚C zakt, dan zal de egel een geschikt plekje zoeken om zich voor te bereiden op de winterslaap. De egel zal een nestje maken van dorre bladeren, mos, gras en soms zelfs takken. Het nest wordt het liefst op een beschut plekje gemaakt, bijvoorbeeld onder een struik of in een schuur. In dit nest zal de egel zijn winterslaap opgerold doorbrengen. Gemiddeld duurt een winterslaap 4-5 maanden, afhankelijk van de temperatuur.
Tijdens de winterslaap daalt de lichaamstemperatuur van de egel van 35˚ tot 8-10˚C. Zijn hartslag gaat van 180 slagen per minuut naar 20 slagen of zelfs minder en de ademhaling daalt van 40-50 keer per minuut naar 3-4 keer. Dit alles zorgt ervoor dat de egel tijdens de koude wintermaanden zo min mogelijk energie verbruikt. De egel zal gedurende de winterslaap alleen minimaal eten, drinken, plassen en poepen. Het is dus niet zo dat de egel helemaal niet wakker wordt tijdens de winterslaap. In de winter kun je daarom het beste een schaaltje droog voer voor de egel neerzetten, zodat de egel in geval van honger gewoon eten heeft.
Als je jonge egels in de tuin hebt kun je de egels het beste wegen als de temperatuur begint te dalen om te kijken of het gewicht van de egel voldoende is om de winter door te komen. Egels die minder dan 600-700 gram wegen zullen de winter door geholpen moeten worden. Je kunt dit zelf doen, maar het vraagt wel wat werk. Als je twijfelt kun je altijd contact maken met de eerder genoemde egelopvangcentra die verspreid over het hele land te vinden zijn.
Huisvesting
Een egel in de natuur zal zijn eigen plekje zoeken, maar als je een egel in de tuin hebt zul je op een aantal zaken moeten letten:
- Egels zijn een meester in ontsnappen, daarom moet de tuin aan alle kanten dicht zijn
- Egels kunnen makkelijk verdrinken in emmers met water, let hierop
- Een egelhuisje zal elke egel op prijs stellen: het is immers een veilig en warm plekje
- Let erop dat er geen gif in de tuin gezet wordt, een egel kan hierdoor doodgaan
- Als je andere huisdieren hebt moet je erop toezien dat de egel geaccepteerd wordt, alhoewel dit in de meeste gevallen geen probleem zal zijn door de stekels die egel heeft. Grote honden kunnen de egel wel verwonden.
- Een egel is in staat stemmen te herkennen en daarop te reageren. Een egel een naam geven is daarom zeker het overwegen waard